วว. ส่งเสริมการปลูกไม้ตัดดอกและดอกไม้กินได้ ในช่วงหน้าแล้ง เพื่อสร้างรายได้เสริมให้เกษตรกรจากการทำนาและทำไร่
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) ได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยมี ดร.อนันต์ พิริยะภัทรกิจ นักวิจัยอาวุโส หัวหน้าโครงการ พร้อมเครือข่ายทีมวิจัย ในการดำเนินงานโครงการ “การปลูกเลี้ยงไม้ดอกไม้ประดับเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม และลดมลภาวะฝุ่น PM 2.5” โดยมุ่งเน้นพื้นที่จังหวัดเชียงรายและพะเยา ซึ่งเป็นพื้นที่ประสบปัญหาคุณภาพอากาศจากค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 เกินมาตรฐาน และมีจำนวนจุดความร้อน (Hotspot) สูงในช่วงฤดูแล้ง อันเป็นผลมาจากพฤติกรรมการเผาเศษวัสดุทางการเกษตรที่ยังคงพบอย่างต่อเนื่อง
โครงการดังกล่าวมีเป้าหมายเพื่อแก้ไขปัญหามลพิษฝุ่น PM 2.5 จากการเผาในพื้นที่การเกษตร ทั้งนี้ วว. ได้ดำเนินการส่งเสริมการปลูกไม้ตัดดอกและดอกไม้กินได้ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน ได้แก่ จังหวัดเชียงราย และพะเยา เพื่อเป็นพืชเศรษฐกิจเสริมที่ช่วยสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรควบคู่กับการทำนาและทำไร่ โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งหรือช่วงที่ผลผลิตพืชหลักมีจำกัด
พรรณไม้ตัดดอกที่นำไปส่งเสริม ได้แก่ เบญจมาศ มากาเร็ต แอสเตอร์ ดอกกระดาษ หญ้าหางกระต่าย แกลดิลัส ดาวเรือง และคัตเตอร์ รวมถึงดอกไม้กินได้ เช่น อัญชัน คาโมมายล์ กระเจี๊ยบ และเก๊กฮวย ซึ่งสามารถปลูกได้ในพื้นที่ว่างหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตจากพืชหลักหรือพื้นที่ที่เหมาะสมต่อการเพาะปลูกในฤดูแล้ง พรรณไม้ตัดดอกและดอกไม้กินได้เหล่านี้มีความต้องการในตลาดสูง ทั้งเพื่อการตกแต่ง งานพิธีกรรม และอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม
โครงการส่งเสริมการปลูกไม้ตัดดอกและดอกไม้กินได้ มุ่งเน้นการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการเพาะปลูก การจัดการแปลง โดยใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาประยุกต์ในการปรับปรุงดินเพื่อลดการเผาไหม้ การดูแลคุณภาพดอกไม้ และการเชื่อมโยงตลาดให้กับเกษตรกร เพื่อให้สามารถผลิตไม้ตัดดอกและดอกไม้กินได้ที่มีคุณภาพสูง จำหน่ายได้ในราคาที่เหมาะสม และสร้างรายได้อย่างยั่งยืน
การส่งเสริมดังกล่าวถือเป็นแนวทางสำคัญในการเพิ่มมูลค่าทางการเกษตร ลดความเสี่ยงด้านผลผลิต และเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจให้แก่เกษตรกรในพื้นที่อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
ภาพที่ 1 แปลงปลูกแอสเตอร์และดาวเรืองที่โครงการสนับสนุนการปลูก ณ กลุ่มดอกไม้อารมณ์ดีบ้านนางแลใน ต.นางแล อ.เมือง จ.เชียงราย
ภาพที่ 2 ต้นอัญชันที่โครงการสนับสนุนการปลูก ณ กลุ่มสมาชิกเครือข่าย ทสม. ต.ครึ่ง อ.เชียงของ จ.เชียงราย
